Un libro sobre una libra libre

Mimo że te trzy słowa różnią się jedynie ostatnią literą, ich znaczenia są odmienne. Libro, libra, libre – na czym polega różnica pomiędzy nimi?

Libro, a w zasadzie un libro to rzeczownik, który po polsku znaczy “książka”.

(Foto: commons.wikimedia.org)

Libra, a dokładniej una libra to w kontekście znaków zodiaku – Waga (i wtedy zapiszemy ją z wielkiej litery), ale też hiszpańska nazwa brytyjskiej waluty, czyli funta.

(Foto: Creative Commons - Pixabay: Nemo)

Libre to z kolei przymiotnik, który po polsku oznacza “wolny”. Trzeba pamiętać, że jak wszystkie przymiotniki zakończone na samogłoskę “e”, posiada on taką samą formę dla rodzaju męskiego i żeńskiego.

 

(Foto: commons.wikimedia.org)

-------------------------------------------------------------

Aunque la diferencia entre estas tres palabras consiste tan sólo en una letra, su significado es distinto. Libro, libra, libre - ¿cuál es la diferencia?

Libro y más concretamente un libro es un sustantivo que en polaco significa książka. Su equivalente inglés es book.

Libra o más bien una libra (ya que también es un sustantivo) se refiere a uno de los signos del Zodiaco que en polaco se llama Waga y en inglés Libra. Por supuesto, una libra es también el nombre de la moneda usada en Gran Bretaña. En polaco la llamamos funt y en inglés pound.

Libre es un adjetivo que en polaco significa wolny, wolna, en inglés su equivalente es free. Es bastante importante y útil recordar que la forma libre, como todos los adjetivos que acaban en “e”, es la misma para el género masculino y femenino.

Dos en uno: mascota

Kiedy jako Polacy słyszymy słowo mascota, niemal automatycznie myślimy o pluszakach. Wprawdzie słowo mascota ma trochę wspólnego z maskotką, niemniej, ma też swoje drugie, o wiele częściej używane znaczenie.

Una mascota to w pierwszym znaczeniu zwierzątko domowe. Może to być pies, kot, świnka morska, niemniej jednak, jeśli jakiś Hiszpan zapyta Was "¿Y tú? ¿Tienes alguna mascota en casa?", możecie być pewni, że nie będzie chodziło o pluszowe misie.

(Creative Commons - Pixabay: karenrenepterson)

Jednak słowo mascota ma również swoje znaczenie związane z maskotką. W zdaniu "Cuál será la mascota de los próximos Juegos Olímpicos?" słowo mascota oznacza maskotkę, symbol używany na przykład podczas wydarzeń sportowych.

(Creative Commons - Pixabay: dipratt)

--------------------------------------------------------------------------------------

Cuando los polacos oyen la palabra mascota enseguida piensan en los peluches lo que es debido al hecho de que en polaco la palabra maskotka significa sobre todo peluche. En cambio mucha gente en Polonia ignora que para los españoles la palabra mascota se refiere sobre todo a los animales de compañía. Esta es la razón para la que muchas veces los alumnos polacos pueden confundir el significado principal de esta palabra.

Sin embargo, tanto en español como en polaco hay un contexto en común para las palabras mascota/maskotka. Hablando por ejemplo de los Juegos Olímpicos o de los equipos de fútbol podemos usar la palabra mascota/maskotka para describir el objeto que trae suerte, que simboliza un evento. 

Co znaczy po hiszpańsku słowo cutre i jak je zobrazować?

Dziś zajmiemy się często używanym przez Hiszpanów słówkiem cutre, którego możemy użyć w różnych kontekstach, a które jest przydatne, jeśli chcemy określić coś, co nam się wybitnie nie podoba. Jak podaje słownik Wordreference, słowo cutre, w odniesieniu do rzeczy, oznacza “pobre, sucio, de baja calidad”. Po polsku moglibyśmy powiedzieć, że jeśli jakaś rzecz jest cutre, to z pewnością będzie brzydka, słabej jakości, kiczowata, w złym guście.

Określenie cutre może również odnosić się do osób. W tym wypadku będzie to oznaczać, że taka osoba jest nędznego charakteru, godna pożałowania, czasem też skąpa. Na tej samej zasadzie znaczeniowej oparty jest rzeczownik la cutrería, czyli odpowiednio będzie to albo kicz, kiepski gust, albo skąpstwo, podły stan jakiejś rzeczy. Oczywiście zarówno przymiotnik cutre, jak i rzeczownik cutrería należą do języka potocznego, o czym warto pamiętać, zanim ich użyjemy.

Zobaczmy na parę zdań, w których pojawiają się wyrażenia cutre i cutrería. Warto jednak pamiętać, że oba wyrażenia należą do tej grupy słów, które trudno jest przetłumaczyć dosłownie i jednoznacznie na język polski. Posługując się nimi trzeba zdać się raczej na intuicję niż sztywne reguły:

1. No quiero ver esta peli, he leído las reseñas y bueno, dicen que es más que cutre.
Nie chcę oglądać tego filmu, czytałem recenzję i mówią, że jest bardziej niż denny.

2. No, no no vuelvo a pisar por este bar, es tan cutre que incluso los yonkis se han encontrado otro sitio.
Nie, moja noga więcej nie postanie w tym barze, jest tak brudny i kiczowaty, że nawet narkomani znaleźli sobie inne miejsce.

3. No te preocupes por lo que dice mi tío, es un cutre que pronto se quedará más solo que la una.
Nie przejmuj się tym, co mówi mój wujek, to żałosny typ, który wkrótce zostanie sam jak palec.

4. Vaya cutrería de regalo que me ha hecho mi padrino – dos manzanas y tres nueces.
Jaki beznadziejny prezent zrobił mi mój ojciec chrzestny – dwa jabłka i trzy orzechy.

Ponieważ każdy ma swój gust, to i definicja słowa cutre dla każdego będzie inna. W ramach ciekawostek związanych z Hiszpanią na koniec przedstawię Wam listę zjawisk w hiszpańskiej “kulturze”, które w mojej osobistej ocenie, idealnie wpisują się w definicję słowa cutre.

1. Chimo Bayo i piosenka Exta Sí Exta No

Chimo Bayo jest nieco podstarzałym już didżejem i producentem muzycznym. Szczyt jego popularności przypadł na lata 80. Wśród jego największych hitów, możemy wyróżnić piosenkę Exta Sí Exta No, która nie grzeszy bogatym i skłaniającym do refleksji tekstem. Nie mówiąc o oprawie wizualnej. Pozostawiam to jednak indywidualnej ocenie każdego Czytelnika mojego bloga.

2. Program telewizyjny Sálvame

Program nadawany jest przez stację Telecinco od 2009 roku i pomimo licznych skarg, nadal bije rekordy popularności i szczelnie wypełnia ramówkę. Tematyka programu kręci się wokół informacji podawanych przez prasę plotkarską. Najczęściej dotyczy romansów, rozwodów i innych skandali z udziałem hiszpańskich celebrytów. Oczywiście w Polsce nie brakuje godnych odpowiedników hiszpańskiego Sálvame, niemniej to, co jest dla mnie niepojętym fenomenem tej emisji, to fakt, że trwa ponad 4 godziny, jednak nie sposób dowiedzieć się, “o co tak naprawdę chodzi”. No chyba że te tajemnice ujawniane są w nocnym wydaniu programu, czyli Sálvame Deluxe. Jeśli kiedyś będziecie mieli sporo wolnego czasu, polecam to socjologiczne doświadczenie, jakim jest przeprawa przez faunę i florę uczestników show.
Jeśli chcecie na własne oczy przekonać się, jak wygląda hiszpańska śmieciowa telewizja, oto oficjalna strona programu.

3. Sandro Rey

Jeśli myśleliście, że wróżbita Maciej jest typowo polskim fenomenem, czas przyjąć do wiadomości, że i Hiszpania jak długa i szeroka, jest bogata w równie barwne postaci. Sandro Rey jest najbardziej znany ze swoich przepowiedni i porad udzielanych na kanale La Sexta. W międzyczasie nasz hiszpański wróżbita wziął udział jeszcze w paru programach oraz reality show, jednak nie to jest tutaj najważniejsze. Jeśli chcecie przekonać się, dlaczego wyrażenia Sandro Rey i cutre mają z sobą wiele wspólnego, polecam wciśnięcie zakładki Grafika w wyszukiwarce po wpisaniu frazy Sandro Rey.

4. Mario Vaquerizo y Alaska

Wprawdzie sama jeszcze nie wiem, czy działalność tej pary podpina się bardziej pod pojęcie extravagnte czy cutre, jednak niewątpliwie są oni dosyć barwnymi postaciami na hiszpańskiej scenie muzycznej. Dlaczego znaleźli się na mojej liście? Z jednego powodu – nie do końca rozumiem, dlaczego i po co , artyści z niewątpliwie gotyckim wizerunkiem grają muzykę pop. Ta nieścisłość pomiędzy wyglądem, a treścią muzyczną jest dla mnie na tyle duża, że pisząc o dziwactwach w Hiszpanii, nie mogłam ich pominąć. Jeśli chcecie podejrzeć tę dziwaczną parę w reality show, polecam zajrzeć na stronę MTV.

5. Paquito el Chocolatero

Zjawisko pieśni weselnych istnieje również w Hiszpanii, ba i to nawet z choreografią. Jeśli uważacie, że “Jak się masz kochanie” jest szczytem kiczu, spójrzcie na taniec do przyśpiewki Paquito el Chocolatero.

6. Reklamy z lat 80-tych

Jeśli chcecie się pośmiać przez dłuższą chwilę, polecam wpisać w wyszukiwarkę na YouTube takie hasła, jak: anuncios leche Pascual, el Primo de Zumosol, helicóptero Tulipán lub po prostu anuncios de los 80 España, anuncios de los 90 España. Przykład możecie obejrzeć tutaj.

Oczywiście lista tak zwanych cutrerías jest jeszcze długa i z pewnością z czasem będę ją uzupełniać. Jeśli jednak macie jakieś propozycje, których nie ujęłam, nie wahajcie się pozostawić odpowiedniego komentarza.

Dos en uno: tronco

En español la palabra tronco tiene dos significados que son bastante útiles sobre todo cuando vamos a España y por fin empezamos a hablar el español coloquial.

En su primer significado la palabra tronco se refiere a una parte del árbol que lo sostiene. En polaco lo llamamos pień.

(Zdjęcie: © Creative Commons- commons.wikimedia.org)

En su segundo significado, mucho más coloquial, la palabra tronco es el sinónimo de colega, amigo, compañero. En polaco lo llamamos kumpel, stary.

(Zdjęcie: © Creative Commons- commons.wikimedia.org)

Ejemplo de frases:

1. El tronco de este árbol está completamente destrozado.
Pień tego drzewa jest doszczętnie zniszczony.

2. Oye, tronco, qué pasa ¡hace años que no nos vemos!
Hej, stary, jak leci, nie widzieliśmy się wieki!

Pajarito i pajarita

Dziś zajmiemy się zjawiskiem słówek, które różnią się jedną literą i, co za tym idzie, znaczeniem.

Jako przykład weźmiemy słowa el pajarito i la pajarita. 

El pajarito - to zdrobnienie od słowa pájaro, czyli ptak. Na polski moglibyśmy to przetłumaczyć jako ptaszek.

(Zdjęcie: © Creative Commons - Commons.wikimedia.org)

La pajarita - to muszka, czyli przeciwieństwo krawata.

(Zdjęcie: © Creative Commons - Commons.wikimedia.org)

Dos en uno: argumento

Hoy aprenderemos algo muy interesante sobre la palabra "argumento" que tiene dos significados principales. 

Al oír la palabra argumento, la primera connotación que tenemos es su equivalente polaco "argument". Y es una muy buena opción porque argumento y argument no son falsos amigos, es decir su significado en ambas lenguas es igual.


Sin embargo para los españoles la palabra argumento significa también el asunto principal de película, libro, obra de teatro etc.

Frases ejemplares:

1. No acepto tus argumentos porque no tienen ninguna base científica.

Nie przyjmuję twoich argumentów, bo nie mają żadnych podstaw naukowych.

2. El argumento de esta película es demasiado complicado para mí. 

Fabuła tego filmu jest dla mnie zbyt skomplikowana.

Praca po hiszpańsku, potocznie, oficjalnie i neutralnie

Dziś zajmiemy się słowem praca, po pierwsze, ponieważ można o niej mówić na różne sposoby, a po drugie dlatego, że jutro jest poniedziałek. 

Praca, temat obecny w naszym życiu, zarówno na płaszczyźnie rozmów z przyjaciółmi, z rodziną, ale też z pracodawcą. Warto zatem znać określenia na różnych poziomach wtajemniczenia.

Forma neutralna: el trabajo (praca)

Forma potoczna: el curro, el tajo (robota)

Forma oficjalna: el empleo (zajęcie,zatrudnienie)

Zdania:

1. Te presento a Fran, mi compañero de trabajo.
(To jest Fran, mój kolega z pracy.).
2. Aunque quiera, no puedo quedarme más, mañana empiezo el curro a las 7.
(Choćbym chciał, nie mogę zostać dłużej, jutro zaczynam robotę o 7.).
3. Muchos jóvenes buscan empleo en el turismo.
(Wielu młodych ludzi szuka zatrudnienia w sektorze turystycznym).

(Photo: ©Creative Commons - Flickr: Carmen Escobar Carrio.).

Greta Garbo

¿Qué cojones tiene que ver Greta Garbo con la lengua española? Os lo habéis preguntado sin duda alguna. 

Yo también pensaba que nada hasta el día de hoy cuando he descubierto que la palabra garbo en español es sinónimo de gracia, de elegancia sobre todo al moverse.

¿Opináis que Greta Garbo se merecía este apellido tan sugestivo?

 (Photo: © Creative Commons: sv.wikipedia.org)

En polaco:

Garbo - pełen gracji, elegancji, wdzięku przy poruszaniu się. 

Nietypowe zdrobnienia hiszpańskie

Dzisiejszy post po długiej przerwie spowodowanej ogólnie rzecz biorąc życiem (tak, życie jest bardzo absorbujące) przyjrzymy się niektórym (na razie dwóm) nietypowym hiszpańskim zdrobnieniom. 

Dlaczego nietypowym? Ponieważ wyglądają jak zdrobnienia, ale nie do końca nimi są, gdyż mają inne znaczenie od słowa bazowego.

Zacznijmy jednak od początku. Regularne zdrobnienia mogą wyglądać na przykład tak:

gato --> gatito 

czyli

kot --> kotek 


Ale na razie doszukałam się 1,5 wyjątka od tej reguły.

Pierwszy cały wyjątek:

Las palomas i las palomitas

Las palomas to gołębie.

 (This image belongs to es.wikipedia.org and was shared under the CreativeCommons License)

Las palomitas to oczywiście i teoretycznie małe gołębie (nie mówię gołąbki, bo to się w Polsce jednoznaczenie kojarzy z kapuściano-mięsnym daniem), ale przede wszystkim pop-corn. 

 (This image belongs to es.wikipedia.org and was shared under the CreativeCommons License)

Drugi wyjątek, połowiczny, bo używa się w dwóch znaczeniach to z kolei:

Los perros i los perritos

Los perros to psy.

(This image belongs to es.wikipedia.org and was shared under the CreativeCommons License)

Los perritos to oczywiście małe pieski, czyli szczeniaczki, ale perritos (albo perrito) to również skrót od perrito(s) caliente(s), czyli hot dog(i). 

 (This image belongs to  en.wikipedia.org and was shared under the Creative Commons License)

Na koniec zdania do zapamiętania naszych przedweekednowych wyjątków:

1) Esta noche vamos a comer palomitas y ver una película sobre dos palomas enamoradas.

Dziś wieczorem będziemy jeść pop-corn i oglądać film o zakochanych gołębiach.

2) Esta noche no puedo quedarme con tu perro. Es que vamos a un bar a beber un montón pero antes comeremos un par de perritos calientes cada uno. 

Dziś wieczorem nie mogę zostać z twoim psem. Idziemy do baru, będziemy dużo pić, ale najpierw każdy z nas zje po dwa hot dogi. 

Ser la manzana de la discordia

Co znaczy po polsku wyrażenie Ser la manzana de la discordia? Na szczęście dla naszej pamięci dokładnie to samo, jako że Hiszpanie również (a może nawet i bardziej niż Polacy) korzystali z mitologii greckiej, aby wzbogacić swój język.

La manzana de la discordia, innymi słowy jabłko niezgody. W mitologii greckiej bogini Eris upuściła jabłko opisane "Dla najpiękniejszej" wiedząc, że spowoduje to wielkich rozmiarów konflikt pomiędzy trzema boginiami Afrodytą, Herą i Ateną. Zgodnie z literackimi komentarzami, młody pasterz Parys (ten który potem poślubił Helenę) przyznał miano najpiękniejszej bogini Afrodycie, jednak dla nas, osób zainteresowanych językiem hiszpańskim, ważne jest to, że dzisiaj wyrażenie to oznacza, że jakiś przedmiot, jakiś temat albo jakaś osoba są powodem kłótni innych.

Zobaczmy przykład:

*El dinero siempre ha sido la manzana de la discordia en esta familia. A Luisa le encantaba tirar la casa por la ventana mientras que Luisma era más que tacaño.

*Pieniądze zawsze były jabłkiem niezgody w tej rodzinie. Luisa uwielbiała wydawać mnóstwo pieniędzy podczas gdy Luisma był bardziej niż skąpy.

Przy okazji niektórzy z Was odkryli być może nowe wyrażenie: Tirar la casa por la ventana, czyli wydawac mnóstwo pieniędzy, wydać prawie wszystkie posiadane pieniądze.

 

 
 (This image belongs to es.wikipedia.org and was shared under the Creative Commons License)

En casa de herrero cuchillos de palo

Dzisiaj kolejny idiom, który ma "dosłowny" odpowiednik po polsku, dosłowny zapisałam w cudzysłowie, ponieważ tłumacząc dosłownie oczywiście otrzymamy inny zestaw słów, niemniej jednak w języku polskim istnieje wyrażenie o identycznym znaczeniu.

A zatem En casa de herrero cuchillos de palo dosłownie znaczy W domu kowala noże są z drewna, możemy więc od razu założyć, że prawdopodobnie są tępe. Dziwna sytuacja, prawda? Można powiedzieć paradoksalna.

Tymczasem ma miejsce i w Polsce, tyle że głównym bohaterem nie jest kowal z tępymi nożami, ale szewc, który bez butów chodzi.

A zatem po pierwsze:

En casa de herrero cuchillos de palo = Szewc bez butów chodzi.

A po drugie, skoro mówimy o szewcu, warto wspomnieć, że po hiszpańsku istnieje również wyrażenie z szewcem w tle, a mianowicie:

¡Zapatero, a tus zapatos!

Co dosłownie oznacza "Szewcu, do twoich butów", a przenośnie "Nie zajmuj się tym, na czym się nie znasz" ewentualnie "Nie wypowiada się na temat, w którym nie jesteś ekspertem".

Różnica między a dedo y al dedillo

Niektórym słówko dedillo kojarzy się z ze słówkiem dedo, co nie dziwi, gdyż brzmią podobnie. Problem zaczyna się w momencie , kiedy widzimy dwa łudząco podobne do siebie wyrażenia:

a dedo i al dedillo

Jaka jest między nimi różnica i co znaczą?

A dedo oznacza subiektywnie, powołując się na wpływy i znajomości.

Czyli na przykład: El entrenador de este equipo fue nombrado a dedo / Trener tej ekipy został wybrany po znajomości.

Al dedillo natomiast może być synonimem de memoria, znać coś doskonale, na pamięć.

Na przykład: Paquito sabe el poema al dedillo ¡no se ha equivocado ni en una palabra! / Paquito zna wiersz na pamięć, nie pomylił się w ani jednym słowie!

Najlepsze słowniki języka hiszpańskiego

Odwiedzając księgarnie językowe lub też po prostu dział języki obce w sieciowych księgarniach typu Empik czy Matras można odnieść wrażenie, że zakup słownika hiszpańsko-polskiego lub polsko-hiszpańskiego jest najłatwiejszą rzeczą pod słońcem.

Wielu z Was zadało sobie jednak pewnie pytanie, czy warto w ogóle kupować słownik języka obcego, skoro wszystko można znaleźć w Internecie? Być może wielu z Was zastanawiało się już nad tym, czy lepsze są słowniki internetowe czy tradycyjne?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta: żeby dobrze nauczyć się języka, a potem się nim posługiwać, czy to tłumacząc, czy przygotowując zajęcia, trzeba korzystać i z jednych i z drugich.

Poniżej krótkie zestawienie wad i zalet obu form gromadzenia wiedzy o słówkach.

Zalety słowników internetowych:

- są aktualne i modyfikowane na bieżąco.

- często można znaleźć wiele słów potocznych, wulgarnych, idiomów. 

- są darmowe.

- są wielojęzyczne, co pomaga , jeśli nie jesteśmy pewni użycia danego słowa w polskim kontekście.

- często zawierają przykład zdania z danym słowem.

- są wygodniejsze i szybsze w użyciu, szczególnie jeśli tłumaczymy jakiś tekst na komputerze, a zdarza się to już coraz częściej.

Wady słowników internetowych:

- możemy natrafić w nich na błędy, nieścisłości, złe użycie w kontekście, których korekty nikt nam nie zagwarantuje.

Nawet jeżeli taka uwaga wydaje się być przesadzona, uwierzcie mi, nawet tak dobre serwisy słownikowe jak wordreference nie są wolne od błędów.

- nie zawsze podają wszystkie warianty lub wyrażenia połączone z szukanym przez nas słowem.

Zalety słowników książkowych:

- ponieważ są to wydawnictwa oficjalne przed publikacją są poddane korekcie, prawdopodobieństwo błędu jest mniejsze niż w przypadku słowników internetowych.

- często zawierają dłuższą listę znaczeń i wyrażeń związanych z danym słowem.

- jeśli chodzi o słowniki specjalistyczne (techniczne, ekonomiczne itd) biją na głowę te internetowe, które najczęściej po prostu nie istnieją, a jeśli już to z reguły w konfiguracji angielski + inny język.

- nie odciągają nas od nauki, bo zakładając, że szukamy potrzebnych nam słówek z wyłączonym komputerem i otwartym słownikiem, ciężko będzie wpaść w pętlę czasu na Facebooku albo Twitterze.

Wady słowników książkowych:

- są drogie.

- jeśli ma się ich dużo, a w pewnym momencie tak właśnie się dzieje, zajmują sporo miejsca, no i nie można ich zabrać na żaden językowy wyjazd.


- nie są aktualizowane tak często jak trzeba, a nawet jeśli są , nie zmienia to faktu, że znów trzeba wydać pieniądze i znów zrobić miejsce na półce.

 Jeśli chodzi o wydawanie pieniędzy zresztą, swego czasu miałam sprytny plan (chodziło wprawdzie o francuski, ale język akurat nie gra tutaj roli) kupowania sobie co dwa lata najnowszej wersji słownika jednojęzycznego Le Petit Robert, w tamtych dawnych czasach koszt takiego nabytku wahał się w granicach 300 złotych w górę (zależnie od stanu, sprzedawcy, kursu euro itd). Jak możecie się domyślić pomysł szybko upadł i to wcale nie wynikało z mojej złej woli.

- nie znajdziemy tam wszystkich dostępnych wyrażeń potocznych, wulgarnych itd co wiąże się z poruszaną już kwestią aktualizacji.

Dobrze, powiecie, ale gdzie szukać dobrych słowników? 

A zatem poniżej udostępniam linki i nazwy słowników, z których ja korzystam i które uważam za fajne i przydatne.

Słowniki jednojęzyczne hiszpańsko-hiszpańskie:

1. http://lema.rae.es/drae/?val=pregunta 
2. http://lema.rae.es/dpd/?key=obra 
3.http://www.wordreference.com/definicion/amar 

Słowniki wielojęzyczne (bez opcji polskiego):

1.http://www.wordreference.com/esfr/querer 
2. http://www.linguee.com/
3. http://bab.la/ 

Słowniki papierowe polsko-hiszpańskie:

1. Mały słownik polsko-hiszpański hiszpańsko-polski. Wydawnictwo Wiedza Powszechna

2. Podręczny słownik hiszpańsko-polski. Wydawnictwo Wiedza Powszechna.

3. Wielki słownik polsko-hiszpański. Wydawnictwo Wiedza Powszechna.

 

He ido a la montaña y he acabado en una montaña rusa

      Estoy segura de que incluso los principiantes conocen el significado de la palabra : montaña. Sin embargo la montaña rusa suena algo raro, sobre todo si lo traducimos al pie de la letra. 
¿Será una montaña rusa un tipo de montañas que existen sólo en Rusia? No, es algo mucho más divertido.
Mirad...

La montaña es algo creado por la naturaleza

 (This image belongs to en.wikipedia.org)

Pero la montaña rusa es un invento humano que nos permite pasar un buen rato lleno de adrenalina

 (This image belongs to  es.wikipedia.org)

En polaco/Po polsku

la montaña- góra
la montaña rusa- kolejka górska

Jaka jest różnica między en cuanto i en cuanto a?

Jako że te dwa wyrażenia różnią się tylko jedną literą, bardzo często zdarza nam się je mylić, co niestety, wprowadza pewien chaos w komunikacji, bo znaczą zupełnie co innego.

En cuanto- jest wyrażeniem czasowym i po polsku znaczy " jak tylko". To, co najważniejsze przy tym wyrażeniu to fakt,że zachowuje się tak samo jak "cuando".
Co to oznacza? Tryb, którego użyjemy zależy od tego, czy nasze zdanie odnosi się do przeszłości, czy do przyszłości. Schemat wygląda następująco:

Zdanie odnosi się do teraźniejszości lub przeszłości =
INDICATIVO (1,2)

Zdanie odnosi się do przyszłości = SUBJUNTIVO (3)

(1) Juan canda la puerta en cuanto entra en el baño.

(2) Juan siempre ponía la música en cuanto entraba en casa.

(3) Juan te llamará en cuanto vuelva.

(1) Juan zamyka drzwi na klucz jak tylko wchodzi do łazienki.

(2) Juan zawsze puszczał muzykę jak tylko wchodził do domu.

(3) Juan do ciebie zadzwoni, jak tylko wróci.

En cuanto a - nie ma nic wspólnego z czasami, jest to wyrażenie, które na polski tłumaczymy, jako "jeśli chodzi o". Jego synonim po hiszpańsku to na przykład : por lo que se refiere a.

(1) En cuanto a tu examen, no tengo nada más que decirte, simplemente tienes que repeitrlo.

(1) Jeśli chodzi o twój egzamin, nie mam ci nic więcej do powiedzenia, po prostu musisz go powtórzyć.





 

Jak skuteczniej uczyć się języka obcego? 10 przykazań poligloty

Wcale nie tak dawno powszechnie sądzono, że nauka języków obcych opiera się robieniu nieskończonej ilości ćwiczeń z gramatyki oraz wkuwaniu niekończącej się listy słówek.

I pewnym sensie nie da się ominąć tego pracochłonnego i czasochłonnego etapu, jeśli zależy nam na tym, żeby porządnie opanować dany język, niemniej jednak istnieją również o wiele przyjemniejsze i, co więcej, skuteczniejsze sposoby, żeby sobie pomóc.

Poniżej znajdziecie listę moich językowych przykazań, jeśli macie jakieś inne, nie wahajcie się o nich wspomnieć w komentarzach!

1. Oglądaj filmy, reportaże w języku obcym

Oczywiście idealnie byłoby oglądać filmy w oryginalnej wersji językowej z napisami w tym samym języku, jednak nawet oglądając film z napisami polskimi zamiast lektora, oswajamy się nieświadomie z pewnymi strukturami, które potem zostają nam w głowie.

Wersją dla odważnych (ale też możliwej do zrealizowania dopiero na późniejszym etapie wtajemnicznenia w język obcy) jest wyświetlanie filmów w wersji oryginalnej bez napisów. Dlaczego uważam, że jest to skuteczna metoda?
Ponieważ wymaga od naszego mózgu sporej dawki koncentracji, żeby zrozumieć i odkodować dane dźwięki i nawet jeżeli na początku niewiele rozumiemy z czasem osiągniemy jeszcze lepsze efekty niż oglądając filmy z napisami. Bierze się to głównie stąd, że napisy nie są niczym innym, jak tłumaczeniem z jednego języka na drugi, co wiąże się z tym faktem, iż pewne  struktury będą zastąpione przez inne, właściwe danemu językowi.

2. Słuchaj radia w języku obcym

Działa na podobnej zasadzie, co telewizja, ale jednocześnie pozwala nam robić w międzyczasie inne rzeczy. Oczywiście wiele zachodnich stacji proponuje moduł edukacyjny i niektóre ich reportaże są opatrzone interaktywnymi ćwiczeniami i zawsze możemy poświęcić na ich zrobienie chwilę czasu. Niemniej jednak, moim zdaniem, wystarczy puścić sobie emisję radiową albo wiadomości w innym języku podczas gdy na przykład sprzątamy, malujemy paznokcie, czytamy książkę (o ile mamy podzielną uwagę oczywiście) , a po jakimś czasie na pewno zauważymy różnicę w rozumieniu języka obcego.

3. Czytaj książki/gazety/artykuły w języku obcym 

To magiczne ćwiczenie ma podwójnie działanie.
Z jednej strony poznajemy nowe słówka w sprecyzowanym kontekście. Z drugiej rozpoznajemy w tekście słówka, czasowniki, wyrażenia, których wcześniej uczyliśmy się "na sucho", czyli z listy słówek.
W większości większych miast znajduje się obcojęzyczna filia miejskiej biblioteki publicznej, w której całkowicie za darmo można wypożyczyć książki lub czasopisma. Jeżeli jednak nie macie takiej możliwości, nic nie powstrzymuje Was przed wydrukowaniem interesującego Was artykułu z Internetu albo zakupem jednego z czasopism poświęconych nauce języków obcych.
Dlaczego naciskam na słowo wydrukować? Ponieważ osobiście uważam, że w nauce języków obcych ważna jest koncentracja na tekście, a o to trochę trudno będąc na stronie pełnej reklam, linków i innych odciągających uwagę elementów. 

4. Zmień język w telefonie, na portalach społecznościowych itd

Nawet jeśli taka zmiana teoretycznie wydaje się być nieznacząca, chcąc nie chcąc,  przyswajamy nowe wyrażenia, również te związane z nowymi technologiami, co może się okazać bardzo przydatne w dniu, w którym pojedziemy zagranicę i będziemy musieli załatwiać formalności związane na przykład z telefonem, komputerem itd.

Ponadto warto pamiętać o tym, że większość z nas jest wzrokowcami, a zatem widząc jakiś napis, często połączony z rysunkiem, istnieje większa szansa na to, że nas mózg zakoduje nowe słowo, które zresztą i tak widzimy co najmniej trzy razy na dzień (chyba że ktoś z Was loguje się na Facebooka jeszcze częściej).

5. Znajdź natywnego użytkownika języka (potocznie native'a) drogą internetową lub osobistą.

Każdy zgodzi się z opinią, że kontakt z rodzimymi użytkownikami języka jest nie do przecenienia. Poza tym, że z pewnością nauczą nas wielu przekleństw i potocznych wyrażeń,mogą doradzić, które z kleconych przez nas zdań brzmią dla niego naturalnie, a które nie.

Dlatego też czy to konwersacja na spotkaniach typu tandem językowy czy też pisanie maili, listów, czatów, gadanie na Skypie (co kto woli) jest świetnym i aktywnym dopełnieniem naszych pasywnych wysiłków polegających na robieniu ćwiczeń z gramatyki czy wkuwaniu słówek.

Zanim jednak rzucicie się na poszukiwanie nativów, dwie ważne uwagi :

po pierwsze : jest to opcja dobra na poziom średniozaawansowany, żeby konwersacje/wymiany mailowe były ciekawe i miały sens.

po drugie : jeżeli nativ, z którym rozmawiacie/korespondujecie nie ma wykształcenia filologicznego, nie spodziewajcie się, że wyjaśni Wam wszystkie tajniki odkrywanego przez Was języka, bo bez odpowiedniego wykształcenia jest jedynie rodzimym użytkownikiem języka posługującego się językową intuicją, a nie znajomością gramatyki. Myślicie, że to niemożliwe?
A czy Wy wiecie, ile w polskim jest grup czasowników i które są nieregularne?  

6. Zapisuj słówka gdzie tylko się da

Zakładka do książki, margines zeszytu, teczka, naklejki na przedmiotach codziennego użytku, nawet na drzwiach czy ścianie, własnoręcznie robione fiszki.

Dlaczego nie? Im dłużej na nie patrzymy, tym głębiej i na dłużej zagoszczą w naszej pamięci ! Poza tym kreatywność zawsze powinna być czymś obecnym w procesie poznawania nowych języków, ponieważ zabija rutynę i nudę.

Żeby nie być gołosłownym podzielę się z Wami moim nowym pomysłem to jest językowymi drzwiami. Dzięki temu, że użyłam papieru naklejkowego o lekkim działaniu na drzwiach nie pozostają ślady liter, więc po jakimś czasie (kiedy już będę znała słówka na pamięć) mogę je zastąpić innymi.

Ponieważ jestem jeszcze w fazie przygotowywania językowych drzwi, czego nie widać na zdjęciu, dodam,że używanie różnych kolorów przy tego typu wyczynach dostarcza nie tylko przyjemności oglądania, ale i pomaga nam lepiej zapamietać treść.

7. Graj w gry językowe

Zarówno te wymagające namacalnych materiałów (jak na przykład Scrabble albo francuski Vocabulon lub Tabou), jak i te internetowe (proponowane na przykład przez Wordreference). Nie myślcie,że nauka przez zabawę dotyczy tylko dzieci!

8. Tłumacz teksty ulubionych piosenek

Dzięki temu, że znasz je na pamięć bez trudu wyłapiesz na stałe wszystkie nowe słowa. Możesz oczywiście korzystać z tłumaczeń dostępnych w sieci, jednak wydaje mi się, że samodzielnie wykonana praca zawsze daje lepsze efekty.

9. Twórz własne definicje słów w języku obcym

Wbrew pozorom takie ćwiczenie intelektualne jest bardzo skuteczne, ponieważ tym sposobem zmuszamy nasze szare komórki nie tylko do zapamiętania nowego słowa, ale i do odgrzebania słów, które już dawno znamy, ale o których istnieniu kompletnie zapomnieliśmy.

10. Pisz ręcznie

Nie zaprzeczam, że Internet i strony poświęcone nauce języków obcych (o ironio, sama piszę przecież bloga) są bardzo pomocne, no i darmowe, co nie jest bez znaczenia w dzisiejszych czasach. Niemniej jednak dzięki ręcznemu pisaniu nasz mózg zapamiętuje strukturę wielu słów, co jest szczególnie przydatne na przykład w przypadku języków romańskich, w których występują akcenty.
A zatem nawet jeżeli lista słówek zrobiona na komputerze jest bardziej czytelna, nie wahajcie się poświęcić trochę czasu na stworzenie być może staroświeckiego, ale za to jakże urokliwego i skutecznego zeszytu! 

Futuro simple y compuesto de probabilidad e hipótesis / Futuro simple y compuesto wyrażające prawdopodobieństwo

Wiele problemów nawet już na średniozaawansowanym poziomie hiszpańskiego sprawia użycie czasu przyszłego i trybu przypuszczającego jako nośników prawdopodobieństwa.

Trudność oczywiście bierze się z faktu, iż w języku polskim nie mamy takiego odpowiednika, jednak z pomocą kilku wskazówek, jestem pewna, że nawet ta zawiła kwestia okaże się możliwa do ogarnięcia.

Kiedy chcemy wyrazić prawdopodobieństwo?

Kiedy nie mamy 100% pewności, snujemy hipotezę, przypuszczenie na jakiś temat.

Jak możemy wyrazić hipotezę po hiszpańsku?

konstrukcją : a lo mejor + odpowiedni czas

1. ¿ Dónde está tu hermano?
    No sé, a lo mejor está viendo la tele.

    Gdzie jest twój brat?
    Nie wiem, pewnie ogląda telewizję.

2. ¿Por qué todavía no está aquí Pablo?
    No sé, a lo mejor ha perdido el autobús y ya no tiene saldo para llamarnos.

   Czemu Pabla jeszcze nie ma?
   Nie wiem, może nie zdążył na autobus, a nie ma środków na koncie, żeby do nas zadzwonić.

 Czasem futuro simple (który odpowiada czasowi teraźniejszemu)


1. ¿ Dónde está tu hermano?
    No sé, estará viendo la tele.

    Gdzie jest twój brat?
    Nie wiem, pewnie ogląda telewizję.



lub futuro compuesto (który odpowiada czasowi przeszłemu bliskiemu préterito perfecto)

2. ¿Por qué todavía no está aquí Pablo?
    No sé, habrá perdido el autobús y ya no tendrá saldo para llamarnos.

   Czemu Pabla jeszcze nie ma?
   Nie wiem, może nie zdążył na autobus, a nie ma środków na koncie, żeby do nas zadzwonić.

Tak jak zatem zauważyliście, kiedy mówicie

Estará en su habitación

to tak jakbyście mówili

A lo mejor está en su habitación

a kiedy mówicie

Habrá perdido el tren

 to tak jakbyście mówili

A lo mejor ha perdido el tren

tylko krócej !

Las esposas desesperadas

En español encontraremos muchas palabras de doble significado, un ejemplo muy gracioso es el plural de la palabra esposa.

¿Y por qué?

Pues por un lado las esposas significan más de una esposa. La palabra esposas aparece también en la versión española de la serie americana "Desperate housewifes", es decir, "Esposas desesperadas"

(This image belongs to es.wikipedia.org and was shared under the Creartive Commons License consulted  February 2th 2014)

Por otro las esposas son el elemento imprescindible en el trabajo de los policías.

 (This image belongs to commons.wikimedia.org and was shared under the Creartive Commons License consulted  February 2th 2014)

¿Créeis que esta coincidencia de los significados tiene su sentido más profundo?


En polaco:

Las esposas 1. żony 2, kajdanki

Aunque vs. aunque, subjuntivo vs. indicativo

W języku hiszpańskim istnieje parę wyrażeń po których możemy użyć zarówno subjuntivo, jak i indicativo.

Na czym polega różnica?

Jednym słowem na opozycji między stanem faktycznym (indicativo), a możliwym do zrealizowania (subjuntivo) lub też hipotezą w przeszłości niemożliwą w 100% do zweryfikowania.

Spójrzmy na następujące zdania :

1. Aunque llueve, saldré a dar un paseo.
1.a Aunque está lloviendo, saldré a dar un paseo.

stan faktyczny : w tym momencie pada, ale i tak na pewnp wyjdę na spacer.

2. Aunque llueva, saldré a dar un paseo.

stan możliwy, ale niepewny : w tym momencie nie pada, być może będzie padać, ale nawet choćby padało, wyjdę na pewno na spacer.

3. Aunque lloviera, saldría a dar un paseo.

stan hipotetyczny : nawet choćby padało (chociaż teraz nie zanosi się wcale na to, żeby padało), wyszłabym na spacer.

4. Aunque hubiera llovido, habría salido a dar un paseo.

stan hipotetyczny i nieodwracalny z przeszłości :
nawet gdyby w tamtym momencie padało (ale wiemy, że nie padało) i tak wyszłabym wtedy na spacer.

Todo el mundo en el mundo entero busca algo

  La palabra mundo  nos sirve para construir dos expresiones diferentes que, sin embargo, son una pequeña difcultad para muchos polacos que a menudo las confunden.

Todo el mundo y el mundo entero  ¿Cuál es la diferencia entre estas dos expresiones?

Aunque tengáis muchas ganas de traducir "todo el mundo" al pie de la letra, no lo hagáis porque

"todo el mundo" significa "wszyscy"

mientras que

"el mundo entero" significa "cały świat"

Veamos unos ejemplos de frase :

Todo el mundo dice que deberías ponerte a dieta.

Wszyscy mówią, że powinnaś przejść na dietę.

Hoy en día se puede ver las mismas películas en el mundo entero.

W dzisiejszych czasach na całym świecie można obejrzeć te same filmy.

Ir al grano

Hoy continuamos con el tema de las frases hechas que contienen dentro un sustantivo con significado.

Un grano....tiene dos significados (a decir verdad, tres, contando la frase hecha) . Por un lado grano es una unidad de productos como café, trigo o maíz. En polaco lo traducimos por "ziarno"

 (This image was found in http://www.flickr.com/photos/triangulodelcafe/5121944986/ and was shared under the Creative Commons License consulted 20/01/2014)

Por otro lado, una forma de vida asquerosa que nos arruina la piel de la cara (pero no todo) y que en polaco llamamos "pryszcz".

 (This image belongs to es.wikipedia.org and was shared under the Creative Commons License consulted 20/01/2014)

Y en cuanto a nuestra frase hecha ir al grano significa hablar directamente del tema, sin concentrarse en los detalles insignificantes. En polaco lo traducimos como "przejść do sedna sprawy".

Grano : 1. ziarnko 2. pryszcz
Ir al grano : przejść do sedna sprawy 

Odpowiedź na hiszpańskie zdanie przeczące/ Responder a las preguntas negativas en español

Antes de que empiece el lunes y nos deprimamos todos, quiero compartir con vosotros una reflexión sobre un error muy muy común que cometemos casi todos al contestar a las preguntas en español.

Más concretamente se trata de las preguntas negativas con las que tenemos que tener mucho cuidado porque el la visión lingüística de los españoles difiere de la nuestra en este aspecto.

Ejemplo : cuando un español nos pregunta

"Ana, todavía no ha venido verdad? "

obviamente sólo tenemos dos opciones  "sí"o "no"pero ¡ojo! 

a) Si Ana efectivamente no ha venido, tenemos que contestar no (no ha venido)

b) Si Ana ha venido, tenemos que contestar sí (ha venido) 


Aunque todo esto parece muy obvio, a menudo escucho a los polacos decir :

"sí, Ana no ha venido"

y creedme los españoles están muy perdidos al oír una frase parecida ya que su lógica es distinta.

  Y para que tengáis dulces sueños otro ejemplo más , con traducción al polaco

- ¿No tendrás un mechero? (Nie masz przypadkiem zapalniczki?)

- No, lo siento, no fumo (Nie, przykro mi, nie palę)

- Sí, tengo uno, toma (Tak, mam, trzymaj)

 

Wyrażenia przydatne na maturze ustnej z hiszpańskiego

Dziś wyjątkowo będzie po polsku, bo i temat posta jest związany z fenomenem występującym w Polsce, czyli maturą ustną z języka hiszpańskiego.

O ile mi wiadomo, na tejże maturze oprócz tego, że trzeba sklecić poprawną politycznie wypowiedź, wypadałoby również (aby satysfakcjonującą ocenę otrzymać) użyć jakiegoś idiomu tudzież wyrażenia, które według maturalnych kryteriów, wykraczają poza stan wiedzy przeciętnego ucznia.

Oczywiście nikt nie chce być przeciętny i każdy chce dobre oceny mieć, dlatego też postanowiłam ułatwić sprawę publikując listę wyrażeń -wytrychów , które, przynajmniej moim zdaniem, mogą być użyte w różnych kontekstach w związku z czym nie trzeba się martwić, czy będzie pasować czy nie.

Na razie lista jest krótka, bo istotnie trudno znaleźć uniwersalne idiomy, ale obiecuję, że wytężę swoją pamięć językową i krok po kroku będę dodawać coraz to nowe pomysły.

 1. Ser un hueso duro de roer- twardy orzech do zgryzienia

Przykład zdania : 

El tema del Medio ambiente es un hueso duro de roer tanto para los políticos como para las personas corrientes porque requiere mucho esfuerzo por ambas partes.

2. Sobre los gustos no hay nada escrito- o gustach się nie dyskutuje

Przykład zdania : 

 Este tipo de cine me parece poco interesante sin embargo entiendo que haya personas aficionadas a las comedias románticas porque al fin y al cabo sobre los gustos no hay nada escrito.

3.Es harina de otro costal- to osobny temat, to inny temat

Przykład zdania : 

Llevar una vida sana es un propósito digno de interés, pero obsesionarse con los ejercicios o una dieta severa es harina de otro costal.

4. No se ganó Zamora en una hora - nie od razu Rzym zbudowano

 Przykład zdania : 

Aunque la situación de la mujer en las sociedades occidentales va mejorando, todavía queda mucho por cambiar, sin embargo no hay que olvidar que todos los cambios requieren un tiempo, al fin y al cabo no se ganó Zamora en una hora.

5. En un abrir y cerrar de ojos- w mgnieniu oka

Przykład zdania : 

Es un tema muy complicado y es casi imposible encontrar una respuesta concreta en un abrir y cerrar de ojos pero en mi opinión el aborto debería ser legal en todos los países.

6. No hay mal que por bien no venga - nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło.

Przykład zdania :

 Las catástrofes ecológicas conllevan las consecuencias graves para nuestro entorno, sin embargo, con sólo un poco de optimismo podríamos decir que no hay mal que por bien no venga, porque así mucha gente puede reflexionar sobre el tema del Medio Ambiente.

Hacer la pelota

Esta semana he decidido crear una nueva categoría de artículos : frases hechas que contienen un objeto real en su estrúctura.

¿Por qué? Porque me parece que es mucho más fácil acordarse de una frase hecha cuando podemos imaginar una situación concreta por muy absurda que sea.

Así pues vamos a inagurar esta sección recién creada con la pareja siguiente :

la pelota- hacer la pelota

 La pelota es un objeto redondo que usamos para divertirnos y jugar y que en polaco se llama piłka

  (This image belongs to es.wikipedia.org and was shared unde the Creative Commons License consulted 10.01.2014)


Hacer la pelota  por otro lado significa hablar de la manera exageradamente positiva de una persona de la que esperamos sacar algún beneficio.

En polaco para hablar de esta actitud solemos usar el verbo : podlizywać się.

Por ejemplo :

¿No ves que Marina hace la pelota a Sergio para que le ayude en el examen? Luego lo dejará tirado.

Nie widzisz, że Marina podlizuje się Sergio, żeby po to żeby pomógł jej na egzaminie? Potem go wystawi.

 Para concluír yo diría entonces que en vez de decir :

(This image belongs to the blog www.luispita.com
 and was shared under the Creative Commons License consulted 9.01.2014)

deberíamos más bien poner : Se prohibe hacer la pelota.