Jak powiedzieć po hiszpańsku korek

Ważne: kolejne wpisy z serii "Jak powiedzieć po hiszpańsku" znajdziecie na mojej nowej stronie internetowej Hiszpański dla Polaków.

W języku polskim słowo korek może oznaczać co najmniej dwie rzeczy: korek, który tworzy się na drogach lub korek, czyli przedmiot służący do zatkania, na przykład wanny lub butelki z winem. 

Wprawdzie w języku hiszpańskim, rzecz ma się całkiem podobnie, warto pamiętać o paru niuansach:


El corcho to korek znajdujący się na butelce wina, stąd sacacorchos to korkociąg.

El tapón to przedmiot, którym zatykamy odpływ w wannie i umywalce lub korek na drodze, na który można również powiedzieć atasco. 

(Zdjęcie: CC0 Public Domain - Pixabay: unserekkleinemaus)

¡Ojo! Si os interesa el tema de la pluralidad de significados, echadle un ojo a mi nueva página Hiszpański dla Polaków donde encontraréis más entradas como ésta. 

Los polacos suelen usar la palabra korek en varios sentidos. Este sustantivo, sorprendentemente fácil a pronunciar, puede referirse al mismo tiempo a un fenómeno negativo y un objeto con connotaciones tanto neutrales como positivas.

Por lo tanto cuando un polaco dice korek, es posible que piense en:

el tapón en la carretera, en otras palabras, el atasco

el tapón que se usa para mantener el agua en la bañera o en el lavabo

el corcho que sirve para tapar botellas u otros recipientes.

Ola czy hola? oto jest pytanie

Jak wiadomo, w języku hiszpańskim, głoska "h" jest niema. Czytając więc, nie wymawiamy jej, co doprowadza do tego, że musimy zmierzyć się z wieloma wyrazami, które w mowie brzmią tak samo, ale ich zapis ortograficzny i znaczenie jest różne.

Najlepszym przykładem jest tutaj para słów: "ola" i "hola", mimo że czytamy je tak samo, są to dwa różne słowa, które, w dodatku, różnią się od siebie pisownią.

Hola - po hiszpańsku oznacza "cześć", "dzień dobry" i jest jednym z pierwszych słów, które pojawiają się w naszym zeszycie ze słówkami.

Ola - a dokładniej, una ola, to po polsku, "fala". Morska lub metaforycznie, fala upałów (ola de calor).

A skoro już jesteśmy w temacie wyrazów, których ortografia może wprowadzić nas w błąd, warto pamiętać jeszcze o istnieniu takich słówek, jak

olla - czyli "garnek" oraz czasownika hollar, który oznacza "deptać, tratować".

Aby łatwiej zapamiętać poszczególne słowa, można ułożyć z nimi zdanie, jak na przykład:

Hollando la arena estaba mirando las olas cuando llegó su madre y sin decir hola, se puso a cocinar sopa en una olla gigantesca. 

(Zdjęcie: CC0 Public Domain - Pixabay: Unsplash)

Aunque la letra "h"aparece a menudo en la lengua española, no se pronuncia lo que puede generar varias dudas a la hora de lidiar con un montón de palabras que al oírlas suenan igual pero cuya ortografía y cuyos significados difieren bastante. 

El mejor ejemplo de una pareja engañosa pueden ser las palabras "hola" y "ola". 

La primera es muy famosa. La conoce todo el mundo, incluso los principiantes, lo que es completamente normal, ya que la usamos para saludar a los demás.

La segunda, en cambio, aparece con menos frecuencia pero resulta muy útil cuando queremos hablar de las vacaciones o del tiempo. En efecto, una ola puede describir el movimiento del mar producido por el viento o, metafóricamente, referirse a una gran cantidad o un nivel elevado de algo, como en las expresiones "ola de inmigración" u "ola de calor". 

Y ya que estamos hablando de las palabras cuya ortografía puede confundirnos, cabe mencionar el sustantivo "olla" y el verbo "hollar".

Una olla es un recipiente en el que solemos cocinar platos mientras que hollar significa "pisar", "comprimir" algo.  

Para memorizar las palabras, siempre os podéis imaginar una frase, aunque sea tan surrealista como ésta:

Hollando la arena estaba mirando las olas cuando llegó su madre y sin decir hola, se puso a cocinar sopa en una olla gigantesca.  

Jak powiedzieć obraz po hiszpańsku

Słowo "obraz" może oznaczać, zależnie od kontekstu, co najmniej dwie rzeczy. Obraz, który wisi na ścianie lub, bardziej metaforycznie, obraz może być synonimem słowa ogląd, wizerunek. Tym samym, słowo "obraz" pojawi się w zdaniach:

1. Zawieś ten obraz na ścianie.

2. Aby mieć pełny obraz sytuacji, musisz zobaczyć tę dzielnicę na własne oczy.

Po polsku wszystko gra. Problem pojawia się, kiedy chcemy posługiwać się słowem "obraz" po hiszpańsku. W tym języku bowiem musimy posłużyć się dwoma różnymi od siebie elementami.

Jeśli mówimy o obrazie jako o dziele sztuki, użyjemy słówka "cuadro". Jeśli z kolei chcemy mówić lub pisać o obrazie w sensie wyglądu, pozycji, oglądu, wizerunku, użyjemy słowa "imagen". 
Warto jednak pamiętać, że w tym drugim kontekście pojawią się również inne synonimy niż słówko "obraz".

W kontekście zdań będzie to wyglądać następująco:

1. Creo que voy a comprar este cuadro. Me gusta mucho. - Chyba kupię ten obraz. Bardzo mi się podoba.

2. Quiero escribir un ensayo. El título que le pondré será: "la imagen de la mujer en la literatura alemana". - Chcę napisać esej, któremu nadam tytuł "Obraz kobiety w literaturze niemieckiej".

(Zdjęcie: CC0 Public Domain - Pixabay: Hans)

 Aunque no sé si hay muchos españoles que aprenden polaco, he aquí una información muy útil para ellos. Si deciden memorizar la palabra "obraz" en realidad es como si aprendieran dos.

¿Cómo es posible tal milagro? El secreto es muy simple. Cuando un polaco dice "obraz" puede estar pensando en la palabra "imagen" o "cuadro". La clave, como siempre, es el contexto. 

Veamos las frases:

1. ¡Nunca he visto un cuadro tan bonito como éste! - Nigdy nie widziałam tak pięknego obrazu, jak ten. 

2. "La imagen de la mujer en la literatura alemana", así será el título de mi presentación - "Obraz kobiety w literaturze niemieckiej" - taki tytuł będzie nosić moja prezentacja. 

Sin embargo, hay que tener en cuenta que la palabra "obraz" en el sentido de "imagen" puede también ser traducida por expresiones como: ogląd o wizerunek. 

¿Cuál es la diferencia entre la tortilla de patatas y la tortilla?

Hoy empezaremos con una pregunta trampa: ¿En qué país se comen más tortillas? ¿En España o en México?

La respuesta es digna de un traductor profesional: "depende del contexto". En este caso tanto del contexto lingüístico como cultural.

La palabra tortilla se refiere a dos tipos de platos provenientes de dos países. En España por "tortilla" se entiende "tortilla de patatas", es decir, una mezcla de patatas, cebolla y huevo, todo frito en una sartén. De vez en cuando para evitar confusión la tortilla de patatas es también llamada "la tortilla española":

(Foto: CC0 Public Domain - Pixabay: hurdiantonia0)

  

Sin embargo, si habláis con un mexicano, éste al oír la palabra "tortilla" enseguida pensará en un tipo de alimento preparado a base de harina de trigo sin levadura. Normalmente las tortillas sirven para preparar burritos, donde aparte de nuestra base de tortilla encontraremos también carne asada acompañada de frijoles. Aunque obviamente el relleno puede cambiar según los gustos y la moda:

 (Foto: CC0 Public Domain - Pixabay: eduardo2)

Por lo tanto, antes de poneros a hablar de tortillas, pensad muy bien de cuál de las dos queréis platicar. 

Dzisiejszy wpis rozpocznie się podstępnym pytaniem: w jakim kraju popularna jest tortilla? W Hiszpanii czy w Meksyku?

Odpowiedź na to pytanie jest godna tłumacza z prawdziwego zdarzenia, brzmi bowiem: "zależy od kontekstu". W tym przypadku zarówno językowego, jak i kulturowego.

Słowo "tortilla" odnosi się bowiem do dwóch typów dania pochodzących z dwóch różnych krajów. 

W Hiszpanii poprzez słowo "tortilla" rozumie się "tortilla de patatas", czyli rodzaj smażonego na patelni placka ziemniaczanego z dodatkiem cebuli i jajka. Od czasu do czasu, aby uniknąć nieporozumień, "tortilla de patatas" jest również nazywana "tortilla española", czyli "hiszpańska tortilla". 

Jeśli z kolei będzie rozmawiać z mieszkańcem Meksyku, tenże, słysząc słowo "tortilla" z pewnością pomyśli o swego rodzaju placku przygotowywanym z mąki pszennej bez użycia drożdży. Placki tortille służą do przygotowania "burritos", w których skład, poza tortillą, wchodzi również pieczone mięso i fasola. Chociaż oczywiście, zależnie od upodobań i mody, zawartość burrito może ulec zmianie.

 Dlatego też, zanim zaczniecie rozmawiać o tortillach, upewnijcie się, o której z nich chcecie prowadzić dyskusję.

¿Qué significa la cuesta de enero?

La expresión "cuesta de enero" confirma perfectamente un fenómeno lingüístico llamado "entiendo todas las palabras pero no cojo el sentido".

En efecto, una cuesta es un terreno que hay que subir. El mes de enero es el primer mes del año. ¿Cuál será la relación entre esas dos palabras? Metafórica.

Aunque no lo parezca, "la cuesta de enero" más que con la geografía y el tiempo tiene que ver con el dinero. 

Después del mes de diciembre en el que se juntan las Navidades y la Nochevieja, la mayoría de la gente está sin un duro.

Sin embargo, la llegada del Año Nuevo no anula la obligación de pagar el alquiler, la letra del coche etcétera. Es allí donde empieza la cuesta de enero, es decir, un periodo difícil desde el punto de vista financiero. Un periodo en el que es necesario hacer un esfuerzo para que nuestro dinero, desde un nivel muy bajo, alcance la cima.

(Foto: CC0 Public Domain: Pixabay: anferneelo)

                                                               
Wyrażenie "cuesta de enero", czyli styczniowe wzgórze, doskonale ilustruje kategorię językową "rozumiem wszystkie słowa, ale nie łapię sensu". 

Istotnie, wzgórze to stromy teren, po którym należy się wspiąć. Styczeń to z kolei pierwszy miesiąc w Nowym Roku. Jaka więc zależność występuje pomiędzy tymi dwoma słowami? Metaforyczna.

Mimo że na pierwszy rzut oka wydaje się to dziwne, "cuesta de enero" jest związana bardziej z kwestią pieniędzy niż geografią czy pogodą. 

Kiedy mija grudzień, w którym nakładają się na siebie Święta Bożego Narodzenia i Sylwester, większość ludzi jest zwyczajnie bez pieniędzy. 

Niemniej jednak, nadejście Nowego Roku nie znosi takich obowiązków, jak zapłacenie czynszu, raty za samochód itd. To wtedy właśnie rozpoczyna się "styczniowe wzgórze", czyli trudny, z finansowego punktu widzenia, okres. Czas, w którym koniecznie należy wykonać pewien wysiłek, aby przenieść pieniądze z niskiego poziomu na szczyty.

¿Cuál es la diferencia entre un perito y un perrito?

La pronunciación es uno de los temas a los que muchos alumnos no prestan demasiada atención lo que es un error sobre todo en caso de las palabras que contienen la letra y el sonido "erre".

¿Y por qué esta cuestión es tan importante? Pues por ejemplo para diferenciar las palabras "perrito" y "perito".

Un perrito normalmente acompañado por el adjetivo caliente es un tipo de comida rápida cuyos ingredientes principales son un bollo, una salchicha Frankfurt y ketchup o mostaza. En polaco los perritos calientes se llaman "hot dogi".

 (Foto: Creative Commons - en.wikipedia.org)

En cambio la palabra perito se usa para describir un experto, una persona con amplio conocimiento de un tema cuyas decisiones tienen importancia en un proceso administrativo. Al perito hay que llamar por ejemplo cuando en nuestro edificio se ha producido un incendio y es necesario buscar sus causas y determinar daños producidos. En polaco lo llamamos, según las circunstancias, biegły, ekspert, rzeczoznawca.    

(Foto: CC0 Public Domain: Pixabay - geralt)

Wymowa w języku hiszpańskim, choć jest bardzo ważnym elementem, bardzo często jest przez uczniów traktowana po macoszemu. Niesłusznie, znajomość zasad prawidłowej wymowy bardzo przydaje się bowiem w przypadku słów zawierających literę i dźwięk r. 

Dzięki temu możemy bowiem odróżnić takie słowa, jak "perrito" i "perito". 

Un perrito, któremu najczęściej towarzyszy przymiotnik caliente, to typ śmieciowego jedzenia, którego bazą jest bułka, parówka oraz ketchup lub musztarda. Jego polskim odpowiednikiem jest hot dog.

Z kolei un perito to ekspert w danej dziedzinie, którego opinia jest znacząca w procesie administracyjnym. Biegłego, eksperta, rzeczoznawcę należy zatrudnić na przykład, jeśli musimy musimy ustalić przyczyny pożaru w budynku i oszacować straty.   

Co znaczy po hiszpańsku el código de barras

El código de barras es un elemento que nos acompaña prácticamente durante toda nuestra vida. Tanto en las tiendas como en casa. ¿Cómo es posible? Gracias a su doble sentido.

En su primer significado el código de barras es un símbolo ubicado en cada producto que contiene informaciones sobre él. Tras escanear un código de barras obtenemos acceso por ejemplo al precio o al país de origen de un producto que queremos comprar. Su equivalente polaco es kod kreskowy.

 (Photo: © Pixabay - CC0 Public Domain - Nemo)

Sin embargo el código de barras es también un tipo de arrugas que se forman encima del labio superior. En polaco lo llamamos słoneczko. 

 (Zdjęcie: © Pixabay - CC0 Public Domain - stokpic)

Słowo código de barras ma po hiszpańsku dwa znaczenia. Jedno z nich związane jest z zakupami, drugie z procesem starzenia się.

Będąc w sklepie szukamy kodu kreskowego, aby otrzymać takie informacje o produkcie, który chcemy kupić, jak na przykład jego cena czy kraj pochodzenia.

Jednak código de barras oznacza również zmarszczki, które tworzą się nad górną wargą, a które po polsku noszą nazwę "słoneczka".

Czym sie różni Nochebuena od Nochevieja? ¿Cuál es la diferencia entre Nochebuena y Nochevieja?

Nieodłącznym elementem nauki każdego języka jest opanowanie słownictwa z zakresu różnego rodzaju świąt. Hiszpański nie jest tutaj wyjątkiem. Z pewnością większość z Was w okolicach grudnia spotkała się z określeniami Nochevieja i Nochebuena. Na nieszczęście, oba zawierają cząstkę "noche", przez co mogą od czasu do czasu wprowadzać zamieszanie w naszym umyśle. 
Jaka jest różnica między nimi?

La Nochebuena - ma miejsce 24 grudnia, czyli wtedy, kiedy w Polsce obchodzona jest Wigilia Bożego Narodzenia. Słowo nochebuena możemy dosłownie przetłumaczyć jako "dobra noc", a ucząc się tego słówka możemy skojarzyć przymiotnik dobry na przykład z jedzeniem czy rodzinną atmosferą.

La Nochevieja - to noc z 31 grudnia na 1 stycznia, czyli po prostu Sylwester. Aby zapamiętać to słówko, możemy podeprzeć się jego dosłownym tłumaczeniem, czyli "stara noc". Stara, bo należąca do mijającego roku. 

Jeśli interesuje Cię słownictwo związane z Bożym Narodzeniem i Nowym Rokiem, zajrzyj do artykułów Sylwester i Nowy Rok po hiszpańsku oraz Jak opowiedzieć o Bożym Narodzeniu po hiszpańsku.

(Photo: © CC0 Public Domain: Pixabay - geralt) 

Sea cual sea el idioma que estés estudiando, tarde o temprano aparecerá el tema de las fiestas. La lengua española no es aquí ninguna excepción. En efecto, en prácticamente cada curso de este idioma alrededor del mes de diciembre aparecen, entre otras, dos palabras: la Nochebuena y la Nochevieja. Y como ambas contienen la palabra "noche"a veces pueden confundir tu memoria más de lo que parece. ¿Cómo diferenciarlas?

La Nochebuena - se celebra el día 24 de diciembre. Es entonces la víspera de la Navidad. La palabra nochebuena contiene dos elementos: noche y buena. Para recordarla mejor podemos relacionar el término "bondad"con el ambiente familiar del periodo navideño.

La Nochevieja - es el tiempo que separa el día 31 de diciembre del día 1 de enero, siendo de este modo, la última noche de cada año. El elemento clave que nos permite memorizar su significado es el adjetivo "vieja". En efecto la última noche del año es vieja porque nos marca una temporada que se acaba y que pronto pasará al olvido. 

¿Cuál es la diferencia entre un yogur y un yogurín?

Si de vez en cuando veis alguna serie en español habréis oído tanto la palabra "yogur" como "yogurín".

A primera vista "yogurín" parece el diminutivo del sustantivo "yogur". En realidad es mucho más y no tiene que ver sólo con los productos lácteos. 

Mientras que un yogur es un simple producto basado en la fermentación de la leche, un yogurín es un individuo joven (en la mayoría de los casos se refiere a chicos) y atractivo entre los 18 y 25 años que a menudo es objeto de admiración por parte de las personas entre los 30 y 50 años, sobre todo las mujeres. 

Aunque no se sabe exactamente de dónde viene esta comparación, podemos sospechar que no ha sido inventada por casualidad. En efecto, los yogurines tanto como los yogures están para comérselos.

(Photo: Creative Commons - Pixabay: skeeze)

Jeśli od czasu do czasu zdarza Wam się oglądać hiszpańskie seriale, z pewnością usłyszeliście w nich zarówno słowo "yogur", jak i "yogurín".

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że  "yogurín" jest po prostu skrótem od
"yogur", jednak w rzeczywistości rzeczownik ten nie jest związany jedynie z produktami mlecznymi.

Podczas gdy "yogur" to jedynie prosty produkt wytwarzany z mleka,
"yogurín" to młoda i atrakcyjna osoba (choć najczęściej termin ten odnosi się do mężczyzn) pomiędzy 18 a 25 rokiem życia, która często jest obiektem podziwu dla reprezentantek (gdyż głównie są to kobiety) przedziału wiekowego od 30 do 50 lat.

Mimo że nie wiadomo dokładnie, skąd pochodzi do porównanie, można się domyślić, że nie zostało wybrane przypadkowo. Wszkaże zarówno "yogur", jak i "yogurín" nadają się do schrupania.

Salud, saludable i sano - na czym polega różnica?

En español:

La salud es uno de los temas más importantes para cada uno de nosotros. A todos nos gustaría olvidar lo que significa la enfermedad o el cansancio.

Por consiguiente la salud es también el protagonista de nuestras primeras conversaciones en otro idioma. Por lo tanto hoy vamos a explicar la diferencia entre las palabras salud, saludable y sano. 

La salud - la palabra está acompañada del artículo, lo que nos sugiere que es un sustantivo. Significa: el estado del cuerpo, y al polaco lo traducimos como "zdrowie". Por eso si queréis brindar con un español, antes de tomar una copa de vino, de licor o de vodka habrá que decir "salud", es decir, "na zdrowie".

Saludable - es el adjetivo que usamos para describir algo provechoso, algo bueno para nuestro cuerpo. Por ejemplo, podemos tener un estilo de vida saludable o comer productos saludables.

Sano - en ciertos casos puede ser un sinónimo del adjetivo saludable. Podemos decir por ejemplo: la comida sana o la comida saludable. Además el adjetivo sano forma parte de una expresión muy útil que es: estar sano, es decir, gozar de buena salud.

Con el adjetivo sano está relacionado también el verbo sanar, es decir, ayudar a recobrar la salud. En polaco lo traduciríamos como: wyzdrowieć o uzdrowić.

Para recordar el significado de las palabras que acabamos de explicar, os propongo la siguiente frase:

Una vida sana y comida saludable no te sanarán si no eres feliz. La salud está en tu cabeza.

(Foto: © Creative Commons - Pixabay: Nemo)

Hablando del tema de salud hay que mencionar sin duda un fenómeno muy interesante relacionado con las diferencias entre el castellano y el español de América del Sur. Mientras que en España el ministerio que gestiona los asuntos relacionados con la salud se llama el Ministerio de Sanidad, por ejemplo en Perú o en Chile la misma entidad es llamada el Ministerio de Salud.

  Por otro lado podemos mencionar también la existencia de dos frases hechas que contienen la palabra sano.  

La primera: cortar por lo sano significa poner fin a una situación complicada eliminando la fuente del problema. Su equivalente en polaco es "zdusić problem w zarodku".

La segunda expresión: sano y salvo se refiere a una situación en la que llegamos a cumplir con nuestro objetivo sin ninguna lesión o ningún daño. En polaco tenemos una expresión muy similar que es: "cały i zdrowy".